Kıbrıs iklimine uygun, bakım istemeyen ama kârlı bir ağaç... 'Sakız ağacı'

 Ziraat Mühendisleri Odası
(ZMO) Genel Sekreteri Dr. Hüseyin Varoğlu, sakız ağaçlarının ülke şartlarına
çok uygun ve geliri çok yüksek bir ağaç türü olduğunu söyledi.

TAK’a
ana vatanı Sakız Adası olan sakız ağaçları hakkında bilgi veren Dr. Hüseyin
Varoğlu, Kıbrıs “iklim ve şartlarına uygun ve kârı yüksek olan” bir ağaç türü
bir ağaç olduğunu, Türkiye’de sakız ağacı bahçeleri kurulmaya başlandığını
anlattı.

Sakız
ağaçlarının 4 çeşidinin bulunduğunu, en verimlisinin “variete chia” olduğunu
belirten Varoğlu,  Sakız Adası’ndaki sakız ağaçlarının yüzde 80-85’inin bu
çeşitten olduğuna işaret etti.

Sakız
ağacının yabanisinin Akdeniz köyü, Beşparmak Dağları veya Trodos’da görülebileceğini,
Baf’ta ise sakız veren çeşidinin yetiştirildiğini, ağacın halk arasında
çitlenbit (çitlembik) diye bilinen menengiç ağacı ailesinden olduğunu, yaprak
kokusunun da benzediğini belirten Varoğlu, sakız ağacının çitlenbitten farklı
olarak kış aylarında yapraklarını dökmediğini ifade etti. 

İlk
üç yıldan sonra bakım gerektirmeyen, bilinen zararlısı bulunmayan bir ağaç
olduğunu ifade eden Varoğlu, “Akdeniz iklimine uygun ve bizim iklimde hiçbir
sıkıntı yaşamayan bir ağaç” dedi.

Sakız
ağacının çok zor şartlarda dahi yetişebilen bir ağaç olduğunu, kıyı şeridi ve
uçurumlara ekilebileceğini ifade eden Varoğlu, sakız ağacının bir diğer
özelliğinin de ağaç ne kadar streste ise sakız kalitesinin de o kadar yüksek
olması olduğunu söyledi.

Kalitenin
sakızın lezzet yoğunluğuna bağlı olduğunu ifade eden Varoğlu, “Ağaç ne kadar
strese giriyorsa sakız kalitesi de o kadar artıyor” dedi. 

Sakız
Adası’nın batısında bulunan Çeşme’nin İlçe Tarım Müdür Vekili Ahmet Keçeci’nin
sakız ağaçlarının çoğaltılması için çalışmalar yürüttüğünü, ilk etapta İzmir
bölgesinde Yunanlar zamanından kalan ağaçları tespit ettiğini ve bu ağaçları
çoğaltmaya çalıştığını anlatan Varoğlu, ancak ilk denemelerinde bir türlü
başarılı olmadığını, daha sonra ise dalın ucunun saksı veya yere gömülmesini
gerektiren “dalında köklendirme” yöntemi ile çoğaltmayı başardığını anlattı.

Sakız
ağacı fidelerinin yetiştirilmesinin güç olduğundan fidelerin 150-250 TL
arasında satıldığını belirten Varoğlu, çok kârlı bir ağaç olduğunu, sakızının
kilosunun kalitesine göre 300-500 Euro arasında satıldığını, bunun bilinciyle
Çeşme'de sakız ağacı bahçeleri kurulmaya başlandığını kaydetti.

İLAÇLARDA
VE TATLANDIRICI OLARAK KULLANDIRILIYOR

Sakızın
mide ilaçlarının yapımında, pek çok yiyecek yapımında tat verici, Arap ülkelerinde
tütsü olarak kullanıldığına işaret eden Varoğlu, “Sadece Arap ülkeleri yılda 80
ton ithal ediyor” dedi.

8
YAŞINDAKİ AĞAÇTAN 300 GRAM VERİM ALINABİLİR

Ağacın
üçüncü yıldan sonra verim vermeye başladığını, ağacın sakız vermesi için
gövdesine çizik atıldığını ve bu işlem için ağacın en streste olduğu dönemin
beklendiğini ifade eden Varoğlu, 8 yaşındaki bir ağaçtan 300 gram verim
alınabildiğini ifade etti.

Haber: İbrahim Diran -
Fotoğraf: Süleyman Önal/TAK