'Sağlıktaki yetersiz bütçeyle kamu sağlık hizmetleri 6 ay sonra durma noktasına gelebilir

Kıbrıs Türk Hekimler Sendikası (Tıp-İş),  “Sağlık Bakanlığı’nın 2020 yılındaki yetersiz
bütçesi nedeniyle kamu sağlık hizmetleri 6 ay sonra durma noktasına gelebilir”
değerlendirmesinde bulundu.

Tıp-İş  Başkanı Ahmet
Varış yaptığı yazılı açıklamada, sağlık hizmetlerinin sosyal devletin en temel
yapı taşlarından bir tanesi olduğunu belirterek, ülkede yaşayan bireylerin
insan onuruna yakışır bir hayat sürmesi için gerekli olan koşulların en
önemlisinin bireylerin hastalandığı zaman tedavi edilmesi olduğuna vurgu yaptı.

Varış, son yıllarda ülkedeki nüfus artışı bir yandan sağlık
harcamalarının artmasına neden olurken diğer yandan sağlık hizmetlerinin
finansmanında yetersizlik oluştuğunu kaydetti.

Avrupa Birliği’nin önerdiği sağlık bütçesinin genel bütçenin
en az % 9.6’sı olması gerekirken 2020 yılında KKTC’de sağlığa ayrılan payın
sadece % 7.6 gibi kabul edilmesi mümkün olmayan bir oran olduğunu ifade eden
Varış, ülke kamu sağlık merkezlerimizin durumunu şu ifadelerle değerlendirdi:

1.  Lefkoşa Devlet
Hastanesi 1970’li yıllarda inşa edilen ve 200.000 nüfusa göre planlanan 3.
basamak devlet hastanesidir. Gelen geçen hükümetler tarafından olması gereken
düzeyde alt yapı yenileme çalışmaları yapılmadığı ve çeşitli yönleriyle
çağımızın gerektirdiği modern teknolojiyi yakalayamadığı gerçeği ortadadır.
Yaklaşık 10 yıl kadar önce yapılan analizler bu hastanenin bina olarak ömrünü
doldurduğu ve temellerinin dayanıklılığının azaldığı gerçeğini ortaya
koymuştur. Hükümetler Lefkoşa Devlet Hastanesi’ne yatırım yapıp hizmet
kapasitesini artırmak yerine bazı özel merkezlerle anlaşma yapıp hastaların
sevk edilmesini tercih etmiştir.

2.  Cengiz Topel
Devlet Hastanesi’nde çağımızın gerektirdiği tıbbi donanım sağlanamamıştır.

3.  Girne Devlet
Hastanesi, bölgede artan nüfus ve sağlık taleplerine karşınyeterli düzeyde
donanıma ve alt yapı kapasitesine ulaştırılamamıştır.

4.  2019 yılı
başlarında yağan yağışlar nedeniyle ameliyathanelerin tavanının zarar
görmesiyle birlikte ülkemizin en yeni devlet hastanesi olan Gazimağusa Devlet
Hastanesi’nin inşaat kalite sorununu tüm kamuoyu görmüş ve bürokratik yapıdaki
hantallıktan dolayı ameliyathanelerin tadilatı tam 6 ay sürmüştür.

5.  Barış Ruh ve Sinir
Hastalıkları Hastanesi’nin fiziki yapısı çağımızın çok gerisindedir. Ancak
Sağlık Bakanlığı buraya yatırım yapıp hizmetlerin niteliğini geliştirmek yerine
yine bazı özel merkezlerle protokol yapıp hastaların sevk edilmesini tercih
etmiştir.

6.  ‘Temel Sağlık
Hizmetleri Dairesi’ne bağlı toplam 20 sağlık merkezimizin hiçbirinde yeterli
laboratuvar ve röntgen teçhizatı yoktur.”

Varış, sonuç olarak 
tüm kamu sağlık merkezlerinin alt yapısının güçlendirilmesi ve
teknolojik donanımının çağa uygun şekilde sağlanmasının  yurttaşların anayasal olan sağlık hakkı için
vazgeçilmez olduğunu kaydetti.

Varış, bunlarla birlikte İlaç ve Eczacılık Dairesi’ndeki
idari zafiyet ve personel eksiklikleri ile otomasyon sistemindeki sorunlardan
dolayı maliyeti yüksek olan ilaç ve tıbbi malzemeler çöpe giderken, enfeksiyon
ve kanser ilaçlarında eksiklikler yaşandığına dikkat çekti.

Malzeme eksikliklerinden dolayı bazı branşlarda
ameliyatların durma noktasına geldiğini ve laboratuar testlerinde kullanılan
kitlerde eksiklikler yaşandığı için hastaların tanı ve tedavisinin  zaman zaman geciktiğini ifade eden
Varış,  HIV nedeniyle tedavi alan
hastaların ilaçlarının  devlet tarafından
düzenli getirilmediği için ortalama 3 ayda bir verilmesi gereken ilaçların
sadece haftalık olarak verilebildiğini ve bu hastaların her hafta hastaneye
gelmek zorunda kaldıklarını dile getirdi.

2019 ve 2020 Sağlık  
Bakanlığı bütçelerini grafikle karşılaştıran Varış, 2020 yılı ülke
bütçesi % 14.6 oranında artarken, genel bütçeden sağlığa ayrılan payın  2019 yılının tadil edilmiş bütçesiyle
karşılaştırıldığında 51 milyon TL, diğer bir deyişle % 7 oranında azaldığını
belirtti.

Genel bütçeden ilaç alımı için ayrılan payın  2019 yılının tadil edilmiş bütçesiyle
karşılaştırıldığında 28 milyon TL (%15), döviz olarak ise 6 milyon Euro (%20)
azaldığını kaydeden Varış şöyle devam etti:

“Bu haliyle Sağlık Bakanlığı 2020 yılı bütçesi kamu sağlık
merkezlerimizdeki alt yapı eksikliklerinin giderilmesi için yeterli olmayacağı
gibi, muhtemelen yılın ikinci yarısından itibaren ciddi ilaç ve malzeme
eksikliklerinin yaşanması da kaçınılmaz olacaktır. Sonuç olarak hastaların
tedavileri aksayacak ve kamusal sağlık hizmetleri durma noktasına gelecektir.
Alt yapı yatırımlarına kaynak ayrılmadığı için de sevkler artarak devam edecek
gibi görünmektedir.”

Varış, hükümete, “yeni bir hastane için bütçe ayrılmadığına
göre Lefkoşa Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi enkaz haline geldikten sonra
mı yeni bir hastane yapmayı planladıklarını” sordu.

“Sağlık Bakanlığı bütçesinde gerçekçi bir tadilat
yapılmadığı takdirde 2020 yılının, hizmet bekleye  hastalarımız için zor bir yıl olacağı
konusunda endişe duyuyoruz” diyen Varış, açıklamasının sonunda halkın yeni
yılını da kutladı.